"Việt Nam có điều kiện phát triển lúa thơm rất tốt về mặt sản xuất (phù hợp thổ nhưỡng, điều kiện canh tác) và tiêu thụ. Thời gian qua, Việt Nam và Thái Lan đã chi phối thị phần thế giới về loại gạo này. Có một thời gian, trong khi gạo trắng thông dụng mất thị phần thì gạo thơm Việt Nam lại tăng” – ông Huỳnh Minh Huệ - Tổng thư ký Hiệp hội Lương thực Việt Nam nói.

Từ góc nhìn của doanh nghiệp, ông Phạm Thái Bình – Giám đốc Công ty TNHH Trung An (TP.Cần Thơ) cho rằng: “Qua 19 năm kinh doanh lúa gạo, tôi thấy gạo mang thương hiệu Việt Nam rất ít thấy ở nước ngoài mà chỉ mang nhãn mác các nước khác. Thực tế, gạo thơm ST, gạo thơm nàng hoa, nàng thơm chợ đào... là rất ngon, trong và ngoài nước thích nhưng chúng ta có số lượng ít và nhỏ lẻ, không thành thương hiệu được. Vì vậy, theo tôi, về giống lúa dùng để xây dựng thương hiệu chúng ta đã có rồi, không cần nghiên cứu nữa mà chỉ tập trung phát triển”.

Trao đổi với NTNN, PGS-TS Nguyễn Ngọc Đệ - Phó Trưởng khoa Phát triển nông thôn (Đại học Cần Thơ) nói: Được mùa mất giá, nông dân liên tục thua lỗ là do chưa xây dựng được thương hiệu, uy tín nên doanh nghiệp xuất bán với giá thấp, đồng nghĩa với việc doanh nghiệp mua của dân cũng thấp. Khi có thương hiệu thì sẽ ngược lại. “Theo cá nhân tôi, việc lựa chọn các giống lúa thơm phát triển thành thương hiệu là ổn. Chẳng hạn như lúa thơm ST, lúa nàng thơm chợ Đào…” – PGS-TS Nguyễn Ngọc Đệ nhận định.

Doanh nghiệp có vai trò chủ chốt

Các đại biểu cho rằng, thời gian qua, tại các địa phương trong cả nước, đặc biệt là vùng ĐBSCL, doanh nghiệp đã đầu tư lớn vào cánh đồng lớn với một số loại giống lúa nhất định, trong đó có các giống lúa thơm. Đây là  điều kiện thuận lợi, cũng là bước chuẩn bị căn bản cho việc phát triển thương hiệu gạo Việt Nam.

Ông Phạm Thái Bình nhấn mạnh: “Thương hiệu gạo có được chỉ xuất phát từ vùng nguyên liệu (cánh đồng lớn) của doanh nghiệp. Vì vậy, doanh nghiệp là nhân tố chính, giữ vai trò chủ chốt trong việc xây dựng thương hiệu. Vấn đề ở chỗ là các bộ có trách nhiệm phân công vùng nào trồng giống nào và doanh nghiệp phụ trách”.

Đồng tình với ý kiến của ông Bình, Thứ trưởng Bộ NNPTNT Trần Thanh Nam cho rằng xây dựng thương hiệu gạo Việt Nam là hết sức cấp bách và doanh nghiệp có vai trò chủ chốt trong xây dựng, phát triển các thương hiệu gạo. Các doanh nghiệp cần chủ động xây dựng thương hiệu gạo của doanh nghiệp gắn với thương hiệu gạo quốc gia.

“Bộ NNPTNT sẽ báo cáo T.Ư sớm triển khai phát triển thương hiệu gạo Việt Nam. Trước mắt, chúng tôi thống nhất là sẽ đưa ra các tiêu chí (chất lượng, an toàn thực phẩm…) đối với việc xây dựng thương hiệu gạo. Chúng tôi cũng đồng ý gạo thơm sẽ được ưu tiên lựa chọn triển khai trước” - Thứ trưởng Trần Thanh Nam nhấn mạnh.