Năm 2016 Hợp tác xã Tân Tiến (xã Mỹ Lộc, huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long) được thành lập theo dự án lúa gạo sạch xã Mỹ Lộc, bước đầu thực hiện trên 31 ha và từng bước nhân rộng lên 45ha.
Ban đầu, do nông dân có trình độ hạn chế nên việc tiếp thu kỹ thuật, ghi chép sổ tay, nông dân quen sử dụng phân hóa học độc hại, kênh rạch nhỏ khó vận chuyển thành phẩm… gặp nhiều khó khăn. Cùng với đó, giá lúa thu mua không ổn định, nông dân tranh giành hợp đồng tiêu thụ nông sản, và đặc biệt lúa gạo Thái Lan đang xâm nhập mạnh vào thị trường nội địa cũng khiến dự án nhiều lần khó hoàn thành các mục tiêu đặt ra.
Dẫu vậy, sau 3 năm triển khai, mô hình HTX Tân Tiến sản xuất lúa gạo sạch theo hướng hữu cơ trên địa bàn xã Mỹ Lộc đã mang lại nhiều kết quả tích cực từ hiệu quả kinh tế đến hiệu quả xã hội và hiệu quả về môi trường thổ nhưỡng.
Nông dân kiểm tra vùng lúa sạch theo hướng hữu cơ trước khi thu hoạch
Năng suất bình quân từ gần 4 tấn/ha trong vụ hè thu 2016 tăng lên hơn 6 tấn/ha vụ đông xuân 2017 và 2018. Thu nhập của các hộ nông dân đạt mức hơn 14 triệu đồng/ha lên đến hơn 30 triệu đồng/ha.
Năm 2017, lợi nhuận của xã viên HTX Tân Tiến ước tính hơn 40 triệu đồng/ha/năm. Trước đó, năm 2016, con số này chỉ đạt hơn 20 triệu đồng/ha/năm. Riêng năm 2018, lợi nhuận của xã viên HTX ước đạt tiếp tục tăng hơn 10 triệu so với cùng kỳ năm trước đó.
Ông Nguyễn Văn Quang - Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long đánh giá, tác động tích cực nhất của chương trình chính là đã góp phần quan trọng trong việc thay đổi nhận thức và tập quán canh tác từ sản xuất sử dụng phân thuốc hóa học sang sử dụng phân sinh học có lợi cho môi trường. Các cánh đồng sản xuất lúa gạo sạch đã xuất hiện tôm, cua, cá sinh sôi, sức khỏe của người nông dân cũng được cải thiện khi không còn dùng thuốc trừ sâu hóa học.
Cánh đồng lúa theo hướng hữu cơ của HTX Tân Tiến (Vĩnh Long).
Ngoài những vấn đề về năng suất, môi trường… bài toán lớn quan trọng nhất của dự án này cũng được giải quyết, đó chính là đầu ra của sản phẩm. Theo đó, Liên hiệp HTX Thương mại TP.HCM đã tham gia cố vấn tiêu chuẩn kỹ thuật và bao tiêu toàn bộ sản phẩm trong diện tích lúa sạch của chương trình.
Ông Phạm Trung Kiên – Phó Tổng Giám đốc Saigon Co.op, cho biết đơn vị này tham gia chuỗi giá trị kúa gạo sạch theo hướng hữu cơ nhằm hướng đến nền nông nghiệp an toàn, phát triển bền vững và bớt các khâu trung gian.
Thông qua đó, nâng cao thu nhập cho người nông dân thực hiện sản xuất tốt và giá cả các sản phẩm hướng hữu cơ khi đến tay người tiêu dùng cũng là giá tốt nhất. Saigon Co.op cũng cam kết điều chỉnh thu mua theo hướng có lợi nhất để đảm bảo lợi nhuận, cũng như sẽ cũng chia sẻ lợi nhuận để người trồng yên tâm sản xuất.
Ước tính giá thu mua lúa tươi sạch theo hướng hữu cơ của Saigon Co.op luôn đảm bảo cao hơn thị trường 40%. Hiện hệ thống bán lẻ của Saigon Co.op đã tham gia tiêu thụ 2 dòng sản phẩm của dự án sản xuất lúa gạo sạch là gạo Jasmine và dòng gạo Hương Xuân với bao bì quy cách đóng gói 2kg. Sức tiêu thụ trung bình mỗi tháng đạt gần 20 tấn. Ông Kiên cũng cho biết, sẽ tiếp tục hợp tác, bao tiêu sản phẩm của HTX Tân Tiến trong thời gian tới.
Sản phẩm của HTX được bao tiêu với giá có lúc cao hơn thị trường đến 40%.
Còn theo ông Trương Văn Sáu – Phó Bí thư thường trực Tỉnh ủy Vĩnh Long, chương trình sẽ tiếp tục nâng cao khả năng quản trị và vai trò điều hành của HTX, tuyên truyền vận động các xã viên kiên định duy trì và mở rộng diện tích sản xuất an toàn theo hướng hữu cơ.
Tỉnh sẽ tăng cường cơ giới hóa và xây dựng nhiều dịch vụ như sản xuất nấm rơm, thanh long, thủy sản, … để tăng thu nhập cho xã viên. Saigon Co.op cũng sẽ tiếp tục ký hợp đồng lâu dài và mở rộng phạm vi bao tiêu trên một số sản phẩm nông nghiệp, đảm bảo thu nhập cho người nông dân.
Dân Việt