Ngày 8.2.2017, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NNPTNT) Nguyễn Xuân Cường ký, ban hành Quyết định số 278/QĐ-BNN-BVTV loại bỏ thuốc bảo vệ thực vật chứa hoạt chất 2.4D và Paraquat ra khỏi Danh mục thuốc bảo vệ thực vật được phép sử dụng tại Việt Nam, dựa trên các bằng chứng khoa học khẳng định các hoạt chất này gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người, vật nuôi, hệ sinh thái, môi trường.

Paraquat là loại hóa chất cực độc có trong thuốc diệt cỏ từ nay đã được loại khỏi danh mục thuốc BVTV cho phép sử dụng tại Việt Nam. (Ảnh minh họa)

Paraquat - Chất độc chết người

Theo Cục Bảo vệ thực vật (BVTV -Bộ NNPTNT), các tổ chức quốc tế đã cảnh báo và nghiên cứu ở nhiều nước đã kết luận hoạt chất 2.4D và Paraquat có khả năng gây một số bệnh cho động vật và con người. Cụ thể, 2.4D rất độc với mắt (xếp loại độ độc 1 đối với mắt), có thể gây ảnh hưởng trực tiếp đến các tế bào máu trắng, do đó làm tăng nguy cơ gây ung thư bạch huyết ở người, sử dụng lâu dài gây ảnh hưởng đến hệ thần kinh, nội tiết và hệ miễn dịch.

Trong các thuốc trừ cỏ chứa 2.4D đều có một lượng chất chlorophenol không được tổng hợp hết gọi là phenol tự do. Chlorophenol có nhiều ảnh hưởng không tốt đối với sức khỏe con người và môi trường sống do trong tự nhiên, Chlorophenol tồn tại tương đối lâu và có thể chuyển hóa thành chất Dioxin. Chất Dioxin có khả năng kích thích tế bào ung thư phát triển, gây đột biến tế bào và dị dạng cơ thể người và động vật máu nóng.

Paraquat có khả gây ảnh hưởng nhiều đến chức năng phổi, thận, tim, bị phơi nhiễm trực tiếp Paraquat qua đường da, đường hô hấp trên hay đường miệng đều có thể dẫn đến ngộ độc, thậm chí là tử vong mà không có thuốc giải độc.

Các nghiên cứu ảnh hưởng tới môi trường, hệ sinh thái cho thấy: Theo phân loại mới của GHS, Paraquat bị xếp vào nhóm rất độc với thuỷ sinh, để lại hậu quả lâu dài. Paraquat được hấp thụ nhanh và mạnh bởi keo đất. Khi hấp thu vào đất, Paraquat phân hủy chậm DT50 từ 7-20 năm do thuốc đã bị keo đất giữ chặt và trở thành chất trơ không hoạt động. Trong nước, Paraquat không bị thủy phân hoặc quang phân. Trong môi trường nước tự nhiên, Paraquat được hấp thụ nhanh vào các hạt sa lắng hay các hạt huyền phù DT50 < 24h. 

Diễn đàn Liên chính phủ về An toàn Hoá chất (IFCS) nhận diện Paraquat là chất độc chết người; Việc lưu hành Paraquat đồng nghĩa với việc cho phép lưu hành chất độc chết người. Nhiều tổ chức quốc tế như Rainforest Alliance, Fairtrade, Forest Hội đồng Quản lý và thực phẩm khổng lồ như Dole đã tự nguyện cấm. 

Cục BVTV cũng cho biết, năm 2006, tại Úc, Cơ quan quản lý về thuốc BVTV và thuốc thú y của Úc – Australian Pesticides and Veterinary Medicines Authorities (APVMA) đã đình chỉ việc đăng ký và sử dụng các sản phẩm 2,4D có chứa các dạng este dễ bay hơi cao. Do ở điều kiện địa lý các vùng nắng nóng, khi sử dụng thuốc trừ cỏ 2.4D dạng este dễ bay hơi có thể gây ảnh hưởng trực tiếp đến con người và hệ sinh thái, môi trường xung quanh.

Hiện nay, trên thế giới, Paraquat đã bị cấm sử dụng tại 32 quốc gia (27 nước Châu Âu và các nước Kuwait, Bờ Biển Ngà, Syria, các tiểu vương quốc Arab, Campuchia, Ấn Độ; Trung Quốc và rất nhiều quốc gia hạn chế sử dụng) chủ yếu vì lý do ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Hoạt chất 2.4D bị cấm tại một số nước châu Âu như Na Uy, Thụy Điển, Đan Mạch; một số bang của Canada, Úc và Nam Phi.

Theo ông Hoàng Trung – Cục trưởng Cục BVTV (Bộ NNPTNT), hiện nay trong Danh mục thuốc BVTV được phép sử dụng tại Việt Nam (Ban hành theo Thông tư số 03 /2016/TT-BNNPTNT của Bộ NNPTNT ngày 21.4.2016), thuốc BVTV có chứa hoạt chất 2.4D có tới 36 tên thương phẩm; hoạt chất Paraquat có tới 46 tên thương phẩm. Hiện nay, trong số 74 hoạt chất thuốc trừ cỏ nằm trong Danh mục thuốc BVTV được phép sử dụng tại Việt Nam, có 13 hoạt chất có thể thay thế 2.4D để trừ cỏ dại hiệu quả trên đa dạng các loại cây trồng cũng như vùng đất không trồng trọt (trong đó có 6 hoạt chất thuốc BVTV thế hệ mới). Vì vậy, việc Bộ NNPTNT loại bỏ 2.4D ra khỏi Danh mục thuốc BVTV là hết sức kịp thời, cấp thiết.

Ngày 8.2.2017, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NNPTNT) Nguyễn Xuân Cường ký, ban hành Quyết định số 278/QĐ-BNN-BVTV loại bỏ thuốc bảo vệ thực vật chứa hoạt chất 2.4D và Paraquat ra khỏi Danh mục thuốc bảo vệ thực vật được phép sử dụng tại Việt Nam, dựa trên các bằng chứng khoa học khẳng định các hoạt chất này gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người, vật nuôi, hệ sinh thái, môi trường. 

Ngày 8.2.2017, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NNPTNT) Nguyễn Xuân Cường ký, ban hành Quyết định số 278/QĐ-BNN-BVTV loại bỏ thuốc bảo vệ thực vật chứa hoạt chất 2.4D và Paraquat ra khỏi Danh mục thuốc bảo vệ thực vật được phép sử dụng tại Việt Nam, dựa trên các bằng chứng khoa học khẳng định các hoạt chất này gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người, vật nuôi, hệ sinh thái, môi trường.