Một trong những rào cản lớn với rau an toàn (RAT) hiện nay là việc minh bạch sản xuất và lòng tin của người tiêu dùng.
Cán bộ Trung tâm iMetos khảo sát mô hình nông nghiệp thông minh tại HTX Rau an toàn Văn Đức
Thấu hiểu vấn đề này, Trung tâm Nông nghiệp chính xác iMetos Việt Nam tiến hành khảo sát, xây dựng mô hình thông tin thời tiết, môi trường nông nghiệp, hỗ trợ quản lý minh bạch sản xuất RAT.
Mô hình được xây dựng tại vùng rau an toàn lớn nhất của Hà Nội hiện nay là Văn Đức, huyện Gia Lâm với sự hỗ trợ của Ngân hàng Thế giới (World Bank). Đây là vùng rau đã được Sở NN-PTNT Hà Nội cấp giấy chứng nhận vùng đủ điều kiện sản xuất rau an toàn với quy mô 50ha.
Các giải pháp đồng bộ của mô hình gồm: Tái cấu trúc sản xuất theo hợp đồng thông qua HTX, doanh nghiệp với quy mô lớn tập trung; Ứng dụng giải pháp công nghệ, quản lý quy trình sản xuất RAT. Hỗ trợ ưu đãi về chính sách, vốn, KHCN, nông nghiệp công nghệ cao và công khai, minh bạch các khâu sản xuất, chế biến, bao bì, tiêu thụ.
Theo PGS.TS Mai Quanh Vinh, Giám đốc iMetos kiêm Chủ nhiệm dự án, mô hình sẽ ứng dụng 4 loại trạm, thiết bị thời tiết, môi trường thông minh là: iMetos 3.3 AG, cung cấp và cảnh báo theo thời gian thực 8 thông số thời tiết, môi trường (nhiệt độ, độ ẩm, bức xạ, tốc độ gió, hướng gió, lượng mưa, độ ẩm đất, độ ướt lá cây). Dự báo thời tiết 24h đạt độ chính xác 90%, 6 ngày - 70%, 14 ngày - 50% tại tọa độ đặt trạm, bán kính phục vụ 25km, bán kính dự báo điểm mưa 55km, dự báo bệnh các loại rau.
Trạm cảnh báo côn trùng điện tử iTrap: Cảnh báo các loại côn trùng như ruồi đục trái, rầy, loại sâu hại đẻ từ bướm, ngài đêm. Thiết bị camera đồng ruộng (e-Crop View) giám sát hình ảnh trực tuyến đồng ruộng, tình hình tuân thủ quy trình, phục vụ quản lý, giám sát, minh bạch chuỗi sản xuất RAT.
Thiết bị giám sát trực tuyến chất lượng đất, nước tưới theo công nghệ Thụy Sỹ và Đại học Khoa học tự nhiên: NPK, nitrat, pH, dư lượng kim loại nặng: As, Pb, Cd. Xây dựng phần mềm kết nối các trạm thành cổng thông tin quản lý trực tuyến phục vụ giám sát sản xuất rau tại 1 cánh đồng (50 - 100ha) tập trung.
Cán bộ Trung tâm iMetos khảo sát mô hình nông nghiệp thông minh tại HTX Rau an toàn Văn Đức
Xây dựng nền tảng phần mềm và quy trình tự động cảnh báo sâu bệnh trên cây rau quả. Xây dựng phác đồ phục vụ sản xuất, giám sát canh tác, tuân thủ quy trình Basis VietGAP phục vụ canh tác rau, hướng dẫn nông dân canh tác khoa học, phù hợp với thời tiết đã qua, hiện tại và thời gian sắp tới 24h, 6 ngày, 14 ngày.
Xây dựng phần mềm theo dõi, ghi chép các công đoạn sản xuất RAT trên điện thoại di động cho công nhân, kỹ thuật viên đồng ruộng và người quản lý, khách hàng trên website trực tuyến.
Bên cạnh đó, dự án cũng cung cấp thiết bị in mã vạch kết nối với phần mềm theo dõi, giám sát tuân thủ quy trình từ sản xuất đến sơ chế, đóng gói RAT. Song song với đó là các khóa tập huấn, chuyển giao công nghệ dự báo thời tiết, sâu bệnh, kỹ thuật canh tác rau phù hợp với thời tiết tiểu vùng khí hậu.
Theo chia sẻ của lãnh đạo HTX Rau an toàn Văn Đức, là vùng RAT chuyên canh lớn của Hà Nội, song việc sản xuất, phòng trừ sâu bệnh của bà con từ trước tới nay vẫn chủ yếu dựa theo kinh nghiệm, thói quen và khuyến cáo của cán bộ BVTV. Nay có thêm các thiết bị công nghệ hiện đại hỗ trợ sẽ giúp việc canh tác của nông dân tác thuận lợi hơn. Đặc biệt, mô hình này sẽ giúp người tiêu dùng tin tưởng thật sự các sản phẩm RAT trên cơ sở khoa học, dữ liệu minh bạch chứ không chỉ bằng niềm tin như trước đây.
PGS.TS Mai Quang Vinh cho biết thêm, việc áp dụng đồng bộ phương pháp quản lý thông minh này còn giúp nâng cao hiệu quả sản xuất, tiết kiệm chi phí, tạo lòng tin cho người tiêu dùng đối với sản phẩm RAT, giảm thiểu thiệt hại do thời tiết, sâu bệnh và thiên tai gây ra. Từ đó, góp phần tích cực bảo vệ môi trường, sức khỏe cộng đồng, nền tảng để xây dựng nền nông nghiệp bền vững. Dự án đợt I bắt đầu từ tháng 9/2016 - 4/2017 với sự tài trợ của World Bank.
Nguyên Huân